สถานการออกแบบทางศิลปะและสถาปัตยกรรม ก่อตั้งเป็นหน่วยงานขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2544 ภายใต้ชื่อ "ศูนย์บริการวิชาชีพสถาปัตยกรรมศาสตร์" ต่อมาเปลี่ยนแปลงเป็น "ศูนย์ศิลปะและสถาปัตยกรรมพื้่นถิ่น (ภาคเหนือตอนล่าง) และสถานศิลปะสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นภาคเหนือตอนล่าง" ตามลำดับ โดยเป็นหน่วยงานย่อยซึ่งมีฐานะเทียบเท่าภาควิชา ในสังกัดคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ศิลปะและการออกแบบ ซึ่งมีบทบาทหน้าที่ในการบริการทางวิชาการ และการบริการทาง วิชาชีพ เป็นแหล่งฝึกฝนประสบการณ์ให้แก่นิสิตและคณาจารย์ รวมถึงให้ความอนุเคราะห์ออกแบบ เป็นที่ปรึกษาให้กับ หน่วยงานทั้งภายในและภายนอกมหาวิทยาลัยตลอดมา

ปัจจุบัน สถานการออกแบบทางศิลปะและสถาปัตยกรรม ได้รับมอบหมายให้เป็นหน่วยงานหลักในการรองรับภารกิจด้านการบริการวิชาการ ซึ่งครอบคลุมลักษณะงานด้านการออกแบบทางสถาปัตยกรรม (Architectural Design) ทัศนศิลป์ (Visual Arts) และประยุกต์ศิลป์ (Applied Arts) รวมถึงมีหน้าที่หลักในการบริการทรัพยากรและบุคลากรให้ปฏิบัติภารกิจสำเร็จลุล่วง ตลอดจนเป็นหน่วยงานสนับสนุนด้านการเรียนการสอนและ การวิจัยด้านวิชาชีพ และเป็นสื่อกลางระหว่างหน่วยงานภายนอก ผู้ประกอบการ และบุคลากร ในการประสานความร่วมมือทั้งในด้านวิชาการและวิชาชีพ